پالس اکسیمتر چیست و چه کاربردی دارد؟
پالس اکسيمتر چيست؟
پالس اکسيمتر يک دستگاه پزشکي کوچک و کاربردی است که سطح اکسيژن خون و تعداد ضربان قلب را اندازه گيری ميکند. اين دستگاه با اندازه ای بسيار جمع و جور، بدون هيچ نياز به نمونه گيری خون و فقط با قرار دادن انگشت دست، عدد دقيق اشباع اکسيژن خون را نمايش ميدهد. به همين دليل در سال های اخير، پالس اکسيمتر نه تنها در مراکز درمانی، بلکه در خانه ها نيز به يک ابزار ضروری برای مراقبت از سلامت تبديل شده است.
تعريف ساده و کاربردهای روزمره
اگر بخواهيم ساده بگوييم، پالس اکسيمتر ميزان اکسيژن رسانی بدن را اندازه گيری ميکند. اين عدد که با عنوان SpO2 نشان داده ميشود، نشان ميدهد که بدن شما تا چه اندازه اکسيژن دريافت ميکند.
در استفاده های روزمره، اين دستگاه به افراد کمک ميکند وضعيت تنفس خود را در منزل کنترل کنند، مخصوصا اگر دچار مشکلات ريوی، قلبی يا بيماري های ويروسی مانند آنفلوآنزا باشند.
انواع مدل های موجود در بازار
پالس اکسيمترها به چند مدل پرکاربرد تقسيم ميشوند:
انگشتی
مچي
پالس اکسيمتر نوزاد
پالس اکسيمتر بيمارستانی
مدل های انگشتی به دليل کاربری آسان و قيمت مناسب، محبوب ترين نوع برای استفاده خانگی هستند.
پالس اکسيمتر چگونه کار ميکند؟
پالس اکسيمتر با استفاده از نور، ميزان اکسيژن خون را بر اساس ميزان جذب نور توسط هموگلوبين اندازه گيری ميکند. اين روش بدون درد و بدون نياز به سوزن است و در کمتر از چند ثانيه عدد نهايی را نمايش ميدهد.
سازوکار نوری و نحوه تشخيص اکسيژن خون
دستگاه دو نوع نور قرمز و مادون قرمز را از يک سمت انگشت عبور ميدهد. هموگلوبين اکسيژن دار و بدون اکسيژن، هر کدام ميزان متفاوتی از اين نور را جذب ميکنند. پردازنده داخلی دستگاه نيز اين اختلاف را محاسبه کرده و ميزان اکسيژن خون را مشخص ميکند.
عوامل موثر بر دقت اندازه گيری
چند عامل ميتوانند باعث کاهش دقت دستگاه شوند، از جمله:
حرکت دست در هنگام اندازه گيری
نور شديد محيط
سرد بودن انگشت
ناخن مصنوعی يا لاک تيره
جريان ضعيف خون
به همين دليل توصيه ميشود در زمان اندازه گيری، دست آرام باشد، انگشت گرم باشد و نور مستقيم به سنسور نتابد.
چه کسانی بايد از پالس اکسيمتر استفاده کنند؟
پالس اکسيمتر فقط برای بيماران نيست. بسياری از افراد سالم نيز برای کنترل سلامت روزانه خود از اين دستگاه استفاده ميکنند.
بيماران تنفسی و قلبی
افرادی که مشکل ريوی، آسم، بيماری مزمن انسدادی ريه، نارسايی قلب، يا کرونا را تجربه کرده اند، بايد سطح اکسيژن خون خود را مرتب کنترل کنند تا در صورت کاهش ناگهانی، به پزشک مراجعه کنند.
ورزشکاران و افراد تحت درمان
ورزشکاران حرفه ای برای بررسی ميزان بهبود تنفس در تمرينات از اين دستگاه استفاده ميکنند. همچنين افرادی که از بيماري های ويروسی در حال بهبود هستند، نياز دارند روند اکسيژن رسانی بدن خود را دنبال کنند.
پايش سلامت کودک و سالمندان
در کودکان، مخصوصا نوزادان، سطح اکسيژن در برخي موارد به سرعت تغيير ميکند. پالس اکسيمترهای مخصوص نوزاد با نمايش دقيق و سريع اعداد، کمک ميکنند والدين در صورت بروز مشکل سریعا اقدام کنند. در سالمندان نيز کنترل اکسيژن خون ميتواند از بروز خطرات ناگهانی جلوگيری کند.
نحوه استفاده صحيح از پالس اکسيمتر
استفاده درست از دستگاه باعث ميشود نتيجه نمايش داده شده دقيق تر باشد.
نکات مهم قبل از اندازه گيری
دست و انگشت بايد پاک و خشک باشد
ناخن ها بدون لاک باشند
انگشت گرم باشد
بدن در حالت استراحت قرار داشته باشد
خطاهای رایج و روش رفع آنها
عدد کمتر از ۹۰: ممکن است دست سرد باشد يا دستگاه درست قرار نگرفته باشد.
نوسان عدد: حرکت انگشت يا وجود نور شديد باعث اين مشکل ميشود.
هيچ عددی نمايش داده نميشود: باتری دستگاه نياز به تعويض دارد.
اگر پس از رعايت تمام موارد، همچنان عدد غيرطبيعی است، بهتر است اندازه گيری را روی انگشت ديگر تکرار کنيد.
انتخاب پالس اکسیمتر مناسب
در بازار مدل های بسيار متنوعی وجود دارد و انتخاب بهترين گزينه، نياز به آشنايی با چند معيار مهم دارد.
فاکتورهای مهم هنگام خريد
يک پالس اکسيمتر مناسب بايد چند فاکتور مهم را داشته باشد تا بتوان به دقت آن اعتماد کرد. دقت و استاندارد بودن دستگاه از مهم ترين موارد است، چون تمام کاربرد آن بر عددی است که نمايش ميدهد. داشتن صفحه نمايش خوانا و واضح، کاربری را ساده تر ميکند و سرعت نمايش نتيجه باعث ميشود در چند ثانيه وضعيت اکسيژن خون مشخص شود. قابليت اندازه گيری ضربان قلب نيز يک ويژگی ضروری است که در اکثر مدل های معتبر وجود دارد. در کنار اين موارد، مصرف باتری مناسب و داشتن تاييديه های بين المللی، از نشانه های يک پالس اکسيمتر مطمئن و قابل اعتماد هستند.
بررسی ويژگی های کاربردی و استانداردها
يک پالس اکسيمتر مناسب بايد قابليت اندازه گيری SpO2 و تعداد ضربان قلب را با دقت بالا داشته باشد. وجود هشدار کاهش اکسيژن، نور صفحه مناسب و امکان استفاده آسان، از ويژگی های مهم دستگاه های معتبر است.
نکات نگهداری و افزايش طول عمر دستگاه
برای اينکه پالس اکسيمتر عمر بيشتری داشته باشد و دقت آن حفظ شود، لازم است چند نکته ساده نگهداری را رعايت کنيد. نگهداری دستگاه در محيط خشک و دور از ضربه باعث ميشود سنسور آن آسيب نبيند. بعد از هر بار استفاده، پاک کردن سنسور با يک دستمال نرم به حفظ دقت اندازه گيری کمک ميکند. تعويض به موقع باتری نيز باعث ميشود خطاهای ناشی از کمبود انرژی دستگاه اتفاق نيفتد. علاوه بر اين، بسته نگهداشتن درپوش دستگاه مانع ورود گرد و غبار شده و عملکرد آن را در طولانی مدت حفظ ميکند.
يک انتخاب مطمئن
اگرچه برندهای مختلفی در بازار وجود دارند، اما آنچه مهم است انتخاب دستگاهی استاندارد و قابل اعتماد است. فروشگاه های معتبر معمولا محصولات تاييد شده و قابل استناد ارائه ميدهند که برای مراقبت خانگی بسيار مطمئن هستند.
پالس اکسيمتر يک ابزار کاربردی و ضروری برای کنترل سلامت است که با اندازه گيری سريع و بدون درد اکسيژن خون، به افراد کمک ميکند وضعيت تنفس و عملکرد بدن خود را کنترل کنند. استفاده درست از دستگاه، انتخاب يک مدل استاندارد و توجه به عوامل موثر بر دقت اندازه گيری ميتواند نقش مهمی در مراقبت های روزمره داشته باشد.در صورتی که قصد تهيه يک پالس اکسيمتر استاندارد و قابل اعتماد را داريد، ميتوانيد از فروشگاه های معتبر مانند رسالایف کمک بگيريد تا انتخاب دقيق تری داشته باشيد.
